Misdaden zullen in de toekomst enkel nog uitzonderlijk door het hof van assisen worden behandeld. Dat heeft de ministerraad beslist. Enkel bij ernstige criminele feiten tegen politiemensen en misdaden waarbij minderjarigen betrokken zijn en de familie zich verzet tegen een correctionalisering.

De maatregel past in het wetsontwerp van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) dat het strafrecht moet hervormen. Het gaat om de zogenoemde Potpourri II. Die heeft als doel de procedures terug te schroeven en efficiënter te maken, wat voor een snellere Justitie en lagere werklast moet leiden.

De tekst bevat een tweehonderdtal bepalingen met een reeks "quick wins", die Justitie toelaat nu al "een bocht te nemen". Over de grote hervorming van het strafrecht waar de minister op broedt, zijn via het kabinet al gesprekken met experten opgestart, liet Geens na afloop van de ministerraad verstaan.

Assisen

De opvallendste maatregel is ongetwijfeld het fors verminderen van assisen. Enkel ernstige criminele feiten tegen politiemensen en misdaden waarbij minderjarigen betrokken zijn en de familie zich verzet tegen correctionalisering zullen naar een hof van assisen gaan. Al de rest wordt in de toekomst stof voor de correctionele rechtbank.

"Die twee uitzonderingen zijn gerechtvaardigd omdat we ordehandhavers en minderjarigen een bijzondere bescherming willen bieden tegen zware misdaden", zegt minister Geens, die er ook op wijst dat de maatregel een forse besparing inhoudt.

"Guilty plea"

De wettekst voert ook de "guilty plea" in, of de voorafgaande erkenning van schuld. In die gevallen, bijvoorbeeld wanneer iemand op heterdaad wordt betrapt, kan het openbaar ministerie een akkoord bereiken met de advocaat van de beklaagde. Dat kan enkel voor feiten waarop een maximale straf van vijf jaar staat. De rechter moet nadien wel nog over de gegrondheid van de guilty plea oordelen.

De minister voert ook een verstrenging door van de verruimde minnelijke schikking. Geens beseft dat over die mogelijkheid veel discussie bestaat bij de publieke opinie omdat die fraudeurs zou bevoordelen, wat hij overigens ontkent. Voortaan zal zo'n dading niet meer mogelijk zijn na een eindbeslissing en de afgesloten minnelijke schikkingen zullen in het strafregister worden opgenomen.

Procedurefouten

Ook de procedurefouten worden aangepakt. Zo zal in de toekomst een vormfout bij het inzetten van telefoontap niet meer automatisch leiden tot een nietigverklaring van de uitgevoerde tap. Recent gingen in een zaak rond een drugsbende in Antwerpen nog 36 beklaagden vrijuit door een technische onregelmatigheid bij de toelating van de onderzoeksrechter.

"We willen vermijden dat kleine fouten zware gevolgen kunnen hebben", zegt de minister. Grote fouten kunnen wel nog dergelijke grote gevolgen hebben.

1 mei 2016

Vanaf 1 mei 2016 treedt de eerder gestemde wet in werking die het elektronisch toezicht als autonome straf invoert. Het ontwerp zorgt er ook voor dat politiemensen worden ontlast van administratieve taken bij het opstellen van pv's in verkeerszaken. Later dit jaar komt de minister nog met een wetsontwerp waardoor de bodemrechter bij zware misdrijven kan bepalen welk deel van de straf (de beveiligingsperiode) minimaal moet worden uitgezeten.