De federale regering wil nog voor de verkiezingen van mei 2014 een blauwdruk maken voor een grondige fiscale hervorming. Die moet de start van het debat vormen, zodat de volgende regering ons belastingsysteem effectief kan moderniseren.
Minister van Financiën Koen Geens wil die discussie nog niet sturen. Maar op het Tax Vision Debat, een event van De Tijd in samenwerking met de VUB, schetste hij de contouren van die hervorming. Geens vertrok van de consensus dat de lasten op arbeid te hoog zijn in ons land. Ze kunnen in drie richtingen verschuiven: het belasten van milieuvervuiling, consumptie en kapitaal. Maar zo unaniem iedereen het is over de analyse, zei Geens, zo moeilijk wordt het wanneer je nadenkt over hoe je dat moet aanpakken. De minister overliep de opties.
De consumptie zwaarder belasten kan via een btw-verhoging. Geens merkte op dat de Belgen gemiddeld maar 10 procent belastingen op de toegevoegde waarde (btw) van alle producten betalen, omdat er veel verlaagde tarieven en vrijstellingen zijn. Schaf die af en je krijgt eenvoudiger belastingen en meer opbrengsten. Hij waarschuwde dat de vergroening van de fiscaliteit niet zaligmakend is. Een milieuheffing heeft tot doel het gedrag van de milieuvervuilers te veranderen. Als dat gebeurt, droogt de bron van de belastinginkomsten op. Voor een klassieke taks op vermogen is Geens niet gewonnen. Hij wees erop dat het systeem ingevoerd werd in Duitsland en Frankrijk toen de fiscus nog niet de middelen had om inkomens te meten en te controleren, waardoor beide landen naar een bruut middel grepen. Een belasting op de inkomsten uit vermogen is voor Geens dan weer wel een optie in de grote fiscale hervorming.
Met zijn contouren voor een grondige fiscale hervorming sluit de minister nauw aan bij de aanbevelingen van de Europese Commissie. Belast consumptie in plaats van arbeid, luidde het advies van de Commissie. Dat werkt minder verstorend, was de redenering van Europa, omdat een
verhoging van de btw de uitvoer niet treft.
In het debat dat volgde op de speech van Geens, schaarde ook ondernemer en Vivant-oprichter Roland Duchâtelet zich achter dat argument. Maar bovenal blijkt hoe moeilijk de oefening wordt omdat de meeste belastingen in ons land al hoog zijn, zei Caroline Ven, de gedelegeerd bestuurder van het ondernemersplatform VKW. Het debat leverde nog enkele ideeën op om de belastingen eenvoudiger te maken. Advocaat Werner Heyvaert (Jones Day) suggereerde de vennootschapsbelasting af te schaffen en al het geld pas te belasten als het de vennootschap verlaat: naar de werknemers als loon en naar de financiers als dividend of rente. De hoogleraar fiscaal recht Michel Maus stelde voor de anti-misbruikbepalingen af te schaffen, omdat het de belastingbetalers te sterk in een conflict met de fiscus duwt.
Het Tax Vision Debat begon met een toespraak van Europees commissaris voor Fiscaliteit Algirdas Semeta. Hij noemde de strijd tegen de fraude het meest urgent, omdat de overheid in deze crisistijd middelen nodig heeft en die op een faire manier moet zien te vinden. Daarom moeten de Europese lidstaten meer fiscale informatie over particulieren met elkaar uitwisselen en moeten ze kordater optreden tegen bedrijven die aan agressieve belastingplaning doen.