Waarom is CD&V blij met het akkoord?
Koen Geens: 'Het is een versleten term, maar we zijn nog altijd de partij van het goede bestuur. We zijn blij dat er een akkoord is, dat onze toekomst vrijwaart. CD&V is wat dat betreft heel dikwijls de olie in het raderwerk, het moedige midden.' 'Ik ben bovendien blij dat we een begrotingsakkoord hebben waarvan we de maatregelen voor 2014 wellicht nog voor de zomer zullen kunnen stemmen. Qua efficiëntie vind ik dat een verwezenlijking. En voor de schoolpremie en kinderbijslag hebben we de schade kunnen beperken.' 'Natuurlijk zijn de mensen soms kwaad - vorige keer over de liquidatieboni, nu over de btw op advocaten - maar ik vind het belangrijk dat je dergelijke maatregelen vroeg kan aankondigen, zodat iedereen zich kan voorbereiden. En tot slot ben ik blij met de verlaging van de loonlasten voor kmo's.'

Vijftig miljoen euro voor lagere loonlasten is nochtans niet veel.
Geens: 'Het is zoals altijd niet onwaarschijnlijk genereus. Dat kan ook niet in deze tijden van crisis. Maar mag ik toch opmerken dat de vorige regering in 2008 beslist heeft dat de ondernemingen 1 miljard euro bedrijfsvoorheffing niet moesten doorstorten en dat we dit jaar in het interprofessioneel overleg voor 370 miljoen euro aan lastenverlagingen hebben afgesproken. Volgend jaar wordt dat 400 miljoen euro, in 2015 750 miljoen euro. Nu komt er 50 miljoen euro loonlastenverlaging voor kmo's bij.

Voka noemde dat een druppel op een hete plaat.
Geens: 'Voka telt ook grote ondernemingen en is dus niet gelukkig met alles in het akkoord. Ik begrijp dat. Maar we mogen best fier zijn op dit akkoord. De maatregelen die we invoeren, streven naar gelijkheid. We schaffen uitzonderingen af, zodat nu ook advocaten en intercommunales btw en inkomstenbelasting moeten betalen. We slopen de heilige huisjes. Alles wat we bij de vorige begrotingsronde niet konden doen, hebben we nu wel gedaan.'

Zoals de btw invoeren voor de diensten van advocaten. Vorige keer ging dat de toegang tot het gerecht beperken.
Geens: 'In het licht van het Europees btw-recht is het moeilijk om die vrijstelling voor de advocaten te behouden. Advocaten verstrekken natuurlijk diensten die heel nuttig zijn, maar andere beroepen doen dat ook. Alleen de gezondheidszorg blijft deels buiten het bereik van de btw. Dat is zo in Europa.'

Beetje bij beetje sneuvelen de heilige huisjes. Is het grote gevaar niet dat buitenlandse investeerders op den duur van niks nog zeker zijn? Nu krijgen ze er een minimumtaks bij.
Geens: 'Ik denk dat wij een volk zijn van kleine stappen. Wij zijn geen radicale mensen. Dat is onze zwakte en het is onze sterkte.' 'Toch kunnen taboes sneuvelen. Het degressief maken van de uitkeringen bij langdurige werkloosheid was lang een taboe. Een heilig huisje van de PS. Maar het is niet meer wat het was. Dat brengt geld op en moedigt aan om te werken. Maar het was geen radicale stap. Het is dankzij die geleidelijkheid dat ons land de crisis zo goed kan incasseren.'

Maar we mogen niet blijven steken.
Geens: 'Ik blijf erop hameren dat we qua loonkosten toch al ernstige bedragen hebben ingezet. En het zal voor sommigen altijd een druppel op een hete plaat blijven.' 'Maar je moet begrijpen dat de CD&V-ministers, onder impuls van Pieter De Crem, dit jaar nog eens 50 miljoen euro besparen op Defensie, Financiën en andere departementen. Dat is onvoorstelbaar. Eigenlijk geven we dat bedrag aan de kmo's. Het is schrapen om aan dat geld te komen. De federale overheid ziet in 2014 voor het eerst haar primaire uitgaven dalen (sociale zekerheid niet meegerekend), zowel reëel als nominaal. Jan Becaus zou zeggen: dit is geen kattenpis. Het gaat rustig, met een premier die zijn tijd neemt. Maar we boeken resultaten.'

Zal geleidelijkheid volstaan om de CD&V-kiezers gelukkig te maken?
Geens: 'Je kan alleen maar radicaler werken, als er een sense of urgency is die veel hoger is dan nu. We moeten bijvoorbeeld lasten op arbeid verschuiven naar milieu en consumptie. We heffen nu een klein beetje meer accijnzen op alcoholische dranken. Op een liter bier betekent dat 2 eurocent.' 'We hadden ook diesel extra kunnen belasten. Ook daar ging het om 1 à 2 eurocent per liter. Op een volle tank sprak je over een halve tot een euro. Maar als je de reactie op het voorstel voor een dieseltaks ziet, terwijl het niet over heel veel geld ging, begrijp je hoe moeilijk het is. We besturen een heel gevoelige tanker.'

Vindt u het daarom een goed akkoord? Omdat de tanker koers houdt?
Geens: 'Dat is de verdienste van het akkoord. Het maakt ons klaar voor een serieuze herfst, die ons de financieringswet en de begroting voor 2014 moet brengen. Dat geeft ons deze zomer een klein beetje comfort om het najaar voor te bereiden.'

Hoe comfortabel zitten we met de schuldafbouw? De schuld stijgt nu naar 100,6 procent van het bbp, terwijl zij onder de 100 procent moet blijven. In het begrotingsakkoord lezen we daar niets over.
Geens: 'Het is een sisyfusarbeid omdat we de ene maand Royal Park Investments (de Fortis-erfenis, red.) verkopen, maar de volgende maand een extra storting aan Europa moeten doen voor Griekenland. Maar het doel blijft om onder 100 procent te blijven. We zoeken onversaagd verder naar een manier om niet al te strategische activa zo gunstig mogelijk te verkopen. U kent de activa van de staat. We zullen daar op het geschikte moment over spreken.'

De federale regering legt een extra buffer aan van 250 miljoen euro. Is dat omdat u vreest dat de tijd van de lage rente en goedkoop lenen voorbij is?
Geens: 'We doen dat vooral omdat de raming van het tekort voortdurend evolueert. We proberen een comfortzone te creëren, zodat we op 21 september met deze begroting naar de Europese Unie kunnen trekken. Daarna, in november, kunnen we de definitieve begroting voor 2014 opmaken, maar de maatregelen zullen dan al voor een belangrijk deel genomen zijn.'

Begrijpt u de bezorgdheid van de bedrijfswereld? Straks is het zomerreces, daarna start de verkiezingscampagne en dan krijgen we de onderhandelingen over de nieuwe regeringen. Dit was het laatste moment in flink wat tijd dat we nog iets aan de concurrentiekracht konden doen.
Geens: 'Ik begrijp dat. Het ongeduld van de ondernemers is het ongeduld van de meeste Europeanen. Het is niet zo dat het ergens anders makkelijker gaat. Bij ons is er die bijkomende loonlastenhandicap. Maar de regering probeert die tegen 2018 helemaal weg te werken. Daar is toch al serieus werk van gemaakt. De index is gezuiverd. De reële lonen zijn voor twee jaar bevroren. We gaan de volgende weken de loonwet van 1996 verfijnen, zodat we echt gerust zijn dat er geen dwaze loonsverhogingen komen. Maar het is een werk van lange adem, waarbij we rustig de bocht nemen. In het verleden hebben we ook altijd die bocht genomen en we zijn nog nooit uit de bocht gevlogen. We moeten een beetje vertrouwen in onszelf hebben.' 'Ik begrijp ook het ongeduld van sommige vakbonden. Ook zij zijn zwaar ontevreden. In het zuiden van het land vindt men ons nooit sociaal genoeg. Terwijl we in het noorden van het land net té sociaal zijn. Maar samen stellen we het alles bij elkaar niet zo slecht.'

Is dat het frustrerende aan politiek? Dat u nooit iemand helemaal tevreden kan maken?
Geens: 'Dat is niet helemaal juist, hoor. Deze morgen was ik op het partijbestuur en daar was men tevreden.'