"Ik lijk stijver dan ik ben"

le mardi 22 avril 2014 10:00 Interview in Het Laatste Nieuws

Bevalt het u, campagne voeren voor uzelf?
Koen Geens: "Het gaat mij redelijk goed af, stel ik vast. Ik heb geen hinder van mensen, integendeel."

Bestaat er zoiets als de volksmens Koen Geens?
Geens: "Ik kan over vele zaken die niet academisch of politiek van aard zijn een aardig mondje meepraten, als u dat bedoelt."

Toch vind ik uw slogan 'Gene Gewone' niet echt kleven op de man met de meest verzorgde taal van de hele Wetstraat. Hij klinkt wat geforceerd, dialectischer dan u bent.
Geens: "Dan schat u mij fout in. Herinner u dat zelfs Jan Becaus ooit heeft gezegd: 'Dat is gene kattenpis.' Hij zei niet: 'Geen kattenpis.' Maar u zal me nooit over mezelf horen zeggen dat ik gene gewone ben. Het was een oud-collega die dat over mij zei. Vandaar ook dat het tussen aanhalingstekens staat. Alleen vond ik die omschrijving wel geschikt als slogan. Hij drukt goed uit dat ik meer ben - of op zijn minst anders - dan men doorgaans vermoedt. Door hoe ik overkom in de media is het misverstand ontstaan dat ik alleen maar iets van klassieke muziek afweet, en bijvoorbeeld niets van sport. En dat ik enkel AN spreek, geen dialect."

Praat u plat Leuvens, dan?
Geens: "Neen, Antwerps! Met mijn chauffeur. Ik woon in de buurt van Leuven, maar ik ben geboren in Brasschaat. Al mijn hele leven supporter ik voor Beerschot. Ik word daar door Louis Tobback geregeld voor gecondoleerd, maar in tegenstelling tot de zijne heeft mijn club dit jaar wel geschitterd. In eerste provinciale weliswaar, maar niettemin: kampioen gespeeld."

En voorts luistert u dus niet enkel naar Klara?
Geens: "Neen. Ik dans ontzettend graag. Op alle mogelijke genres. Ik ben de eerste om plezier te maken. Ik lijk stijver dan ik ben."

U bent inderdaad gene gewone, al was het maar omdat u een jaar na uw debuut als minister van Financiën al tot de top tien van meest invloed-rijke Belgische politici sinds 2010 wordt gerekend. Gene kattenpis, zou Jan Becaus zeggen.
Geens: "Ik ben beducht voor dergelijke rankings. Maar ik heb me het voorbije jaar heel gelukkig gevoeld als minister van Financiën."

Straf dat in uw eigen CD&V alleen Kris Peeters u voorafgaat in dat lijstje. Beke, De Crem, Crevits, u laat ze allemaal achter u.
Geens: "Nogmaals, ik hoed mij voor zulke hiërarchieën. Niemand in mijn partij hoeft bang voor mij te zijn. Dat weten ze wel."

U hoeft niet vals bescheiden te zijn: u hoort daar thuis, alleen al op basis van uw talent als spreker. De manier waarop u in de Kamer Dirk Van der Maelen op zijn plaats heeft gezet in de Dexia-discussie, dat hadden we in België in geen jaren meer gezien. U was briljant.
Geens: "Vond u? Als ik mezelf op televisie bekijk, is dat zelden een aangename ervaring. Ik zie dan enkel hoe het beter had gekund. Mijn speech stond ook niet op papier toen. De woorden kwamen spontaan in mij op. Ik gebruik mijn welsprekendheid zelden als een wapen."

Die welsprekendheid is uw sterkte, maar ook uw achilleshiel. Op u kleeft het etiket van de mooiprater: de advocaat die recht praat wat krom is.
Geens: "Dat doe ik nochtans niet. Echt niet. Leest u wel eens poëzie? Het is zoals bij een gedicht: lees de tekst, zonder te luisteren naar hoe meesterlijk hij wordt voorgedragen. Je mag je als luisteraar niet laten vangen aan hoe iets wordt gezegd. Het gaat om wat er wordt gezegd."

Contra-intuïtief. Macro-prudentieel. Fatidiek. Uw woordenschat is anders ook gene gewone.
Geens: "En toch denk ik dat ik het hart van de mensen kan raken, zelfs al gebruik ik zo nu en dan een woord dat zij niet dagelijks gebruiken. Als ik het woord contra-intuïtief in de mond neem, dan doe ik dat in functie van wie het horen moet. Hier ging het om de btw-verlaging op elektriciteit. Johan Vande Lanotte had de boodschap direct begrepen."

Kunt u in alle eenvoud bevestigen dat de Arco-coöperanten straks hun geld terugzien?
Geens: "Ja. Belofte maakt schuld. Als de door de regering voorziene waarborg alsnog zou worden afgekeurd door de Raad van State of door Europa, dan zal er in het nieuwe regeerakkoord voor de coöperanten een regeling worden voorzien die juridisch waterdicht is. Wat CD&V betreft, mogen zij dus op beide oren slapen. Inmiddels zijn ook alle andere partijen die mening toegedaan, op Vlaams Belang na."

Zelfs N-VA heeft zijn bocht gemaakt. Verbaasd?
Geens: "Neen. Ik heb het uitgelokt. Des te beter als ook zij de spaarder schadeloos willen stellen. Hun houding verraadt nu dat N-VA in dit dossier maar één doel had: het beschadigen van het ACW en onrechtstreeks ook van de CD&V."

Heeft N-VA gelijk als de partij stelt dat de regering-Di Rupo de teugels heeft gelost? Twee jaar geleden heette het nog dat er in 2015 een begrotingsoverschot moest zijn. Nu hoor je pleiten voor een evenwicht tegen 2017 of 2018. Is uitstel de Belgische ziekte?
Geens: "Neen. Ik ben minister van Financiën sinds maart 2013. De streefdoelen die we toen aan de Europese Commissie hebben overgemaakt, halen we zowel in 2013 als in 2014. Maar mogelijk is onze doelstelling voor 2015 iets te ambitieus. Is dat een ramp? De N-VA stelt zelf al voor om dat begrotingsevenwicht uit te stellen tot 2018."

Omdat er jaren nodig zijn om de puinhoop van de regering-Di Rupo te ruimen, zegt De Wever.
Geens: "Dat klopt niet. Deze regering heeft een begrotingsinspanning van 22 miljard gedaan. Volgens Bart De Wever bedraagt die slechts 4 miljard. Dat snijdt geen hout. Mocht meneer De Wever in dezelfde economische omstandigheden als de regering-Di Rupo een evenwicht willen bereiken tegen 2018, dan zal hij niet 7 miljard moeten besparen, zoals hij beweert, maar 20 miljard. Dat weet hij zelf ook."

Als hij beweert dat u slechts een fractie van 22 miljard heeft bespaard, liegt hij dan?
Geens: "Die conclusie laat ik aan de kiezer over. Maar als Bart De Wever 'show me the money' zegt, dan weet hij zelf dat hij niet correct bezig is. Overigens komt de uitdrukking 'show me the money' niet uit het oeuvre van Cicero, zoals men zou kunnen vermoeden, maar uit de film 'Jerry Maguire' met Tom Cruise."

Open Vld heeft de zaak-De Gucht aangegrepen om de fiscus voor te stellen als een bende pestkoppen en bemoeials. Als minister van Financiën zou ik dat een affront vinden.
Geens: "Ik gooi liever olie op de golven dan op het vuur. Met het ongenoegen van de gemiddelde belastingbetaler valt het wel mee, denk ik. De overheid moet inderdaad niet zondigen tegen wat men in het Frans 'un excès de zèle' noemt. Ze moet niet overijverig zijn in haar inning. Maar anderzijds is het toch geen kwestie van pestgedrag als op pogingen tot sociale of fiscale fraude gewoon de wet wordt toegepast? De fiscus mag best streng zijn, zolang dat gebeurt op een transparante manier, en voor iedereen gelijk."

Dat is het nu net. Werknemers, zelfstandigen en kleine bedrijven hebben de indruk dat het altijd dezelfden zijn die gemolken worden. Wie het luidst roept, krijgt een gunstregime: de reis-sector, de auto-industrie, de diamant. En wie op fraude wordt gepakt, koopt zijn proces af.
Geens: "Ik voel me niet aangesproken. Ik laat me niet afschilderen als een minister van Financiën die fiscale gunsten verleent. Lang vóór Jetair erom vroeg, heb ik ervoor gepleit om de btw op verre reizen af te schaffen, omdat België nog het enige land in Europa was dat daar taksen op inde. Daar had John Crombez geen probleem mee. Hij is dan ook van Oostende, net als Johan Vande Lanotte. Dat meneer Crombez zich vervolgens op mijn kap profileert door mij te pakken op een voorstel voor de diamantsector dat ik niet eens heb gedaan, is populisme. Daar hou ik niet van."

De poetsvrouw van Albert Frère betaalt meer belastingen dan Frère zelf, zegt de PVDA. Dat is geen populisme. Het klopt gewoon.
Geens: "Het is niet zo dat multi-nationals hier geen belastingen betalen. Dat doen ze wel, maar niet hoofdzakelijk onder de vorm van vennootschapsbelasting. Ze zorgen voor tewerkstelling en ze betalen roerende voorheffing en sociale bijdragen. Dat ze daarnaast op een legale manier aan fiscale optimalisatie doen, hoort erbij. Laat je hen dat niet toe, dan zijn ze morgen weg. Waarom denkt u dat de Waalse regering heeft afgezien van haar voornemen om een vliegtaks op Charleroi te innen? Omdat Ryanair dreigde met opstappen. Mensen die nu kwaad zijn omdat multinationals hier weinig belastingen betalen, zouden nog kwader zijn als die bedrijven hier vertrekken en zij hun job kwijtraken."

Over fiscale hervormingen gesproken: CD&V belooft minder dan Open Vld of N-VA. Bewust?
Geens: "Ja. Wij beloven de gezinnen en de bedrijven elk 3 miljard aan belastingverlaging. Die compenseren we voor de helft met besparingen en voor de andere helft met taksen en accijnzen. Dat is haalbaar. Open Vld belooft bijna het dubbele, maar wil niet meer besparen dan CD&V. Ik zie niet in hoe ze dan hun belofte kunnen houden. N-VA verbreekt dan weer de verbondenheid tussen werkenden en werklozen, werknemers en zelfstandigen. Het N-VA-programma is niet eens zo ambitieus, maar hun toon is onnodig hard. Die partij biedt niet de stabiliteit die Vlaanderen en België morgen nodig hebben."

Is het dan voor CD&V een goed idee om met zo'n partij in een regering te stappen?
Geens: "Dat je je tot 25 mei duidelijk profileert, is eigen aan de sport van verkiezingen. Vanaf 26 mei is het 'a different ball game'. De staatshervorming, de splitsing van BHV, de sanering van de begroting: alle grote beloftes uit 2010 zijn waargemaakt door mijn partij. U zal het zien, ook na 25 mei is het weer de CD&V die het zal moeten doen."

Is er een Vlaamse meerderheid nodig om een federale regering te vormen?
Geens: "Ja, absoluut. Maar het kan niet opnieuw de bedoeling zijn om daardoor 541 dagen te wachten op een nieuwe regering."

Schuilt er een eerste minister in u? Denkt u wel eens: 'Wat die Di Rupo kan, dat kan ik ook'?
Geens: "Neen. Meneer Di Rupo heeft nogal wat kwaliteiten die ik niet bezit."

Wat schuilt er dan wel in u?
Geens: "Een goede minister van Financiën. Dat zou ik na 25 mei best opnieuw willen zijn."


JAN SEGERS