De voorbije 16 maanden zijn voorbij gevlogen. Sedert ik Minister van Financiën geworden ben, is een nieuwe versnelling ingetreden in een leven dat al niet zo traag was. Een eerste terugblik leert dat het de moeite waard was. Ik geloof niet dat er op Financiën ooit zoveel wetgevende akten en besluiten zijn gepasseerd op zo korte tijd. De kwaliteit was er ook, met als hoogtepunt de nieuwe bankwetgeving waarvan pedagogie en inhoud Europa tot voorbeeld kunnen strekken. Hadden we beter gekund? Zonder twijfel, als het ons gegund was geweest. De spaarfiscaliteit bijvoorbeeld had een eerste solide luik van de fiscale hervorming kunnen zijn.
Ik lees wel eens in mails van gemotiveerde lezers van deze brief dat we de raming van de overheidsschuld 2013 en het begrotingsdeficit 2014 "belazerd" zouden hebben. Dat klopt niet. De geconsolideerde schuld werd retroactief herschat door het Instituut voor de Nationale Rekeningen, onder impuls van Eurostat, nadat ook de Nationale Bank in haar jaarverslag al had bevestigd dat de schuldgraad voor 2013 99,7% BBP bedroeg... Het is alsof de schulden van sommige van uw kleinkinderen -schulden die u niet kende en die nooit als de uwe beschouwd werden, plots bij de uwe gevoegd worden, waar iedereen vroeger te goeder trouw vond dat zulks niet moest gebeuren. De oefening wordt in september verder gezet, met nieuwe wijzigingen in teller en noemer. In de teller van de schulden wordt nu ook voorgesteld om de schulden van de -wel erg lokale- sociale huisvestingsmaatschappijen bij de geconsolideerde staatsschuld te voegen; en in de noemer van het bruto binnenlands produkt worden een aantal kosten voortaan als investeringen beschouwd (bv. R&D-uitgaven). Het zal ertoe leiden dat we -dankzij een grotere teller maar ook grotere noemer- met onze schuld weer ergens net boven of onder het percentage van 100% uitkomen. De Minister van Financiën berekent en raamt de schuld niet, hij beheert met zijn Agentschap van de Schuld slechts het federaal deel ervan. En dat gebeurde blijkens zijn jaarverslag dat deze week werd voorgesteld, meer dan uitstekend. Beste nieuws is dat al onze staatswaarborgen voor banken (Belfius, Fortis, KBC, Dexia) de laatste 12 maanden daalden van 59 naar 45 miljard. Dit blijft veel maar de Dexia-waarborg zal nog beduidend dalen in 2014, zodat het cijfer van 45 miljard eind 2014 nog veel lager zal liggen. Bovendien gaat het slechts om toegezegde -vooralsnog virtuele- waarborgen, niet om uitgeoefende.
Het geconsolideerd begrotingstekort voor 2014 moet naar 2,15% van het BBP. Het ziet er naar uit dat dat moeilijker wordt dan verwacht omdat de belastingontvangsten van begin juni (het tweede kwartaal) tegenvallen. Die van begin maart (eerste kwartaal) waren nochtans goed. Vooral de voorafbetalingen van 20 april blijven achter t.a.v. de ramingen van het Planbureau. De tegenvallende ontvangsten, wanneer ze vertaald worden op jaarbasis, geven een tekort t.a.v. de raming van 1,3 miljard. Dit is een dikke percent van de verhoopte totale ontvangsten van ongeveer 110 miljard. Huishoudens en bedrijven die hun ontvangsten en uitgaven tot op een percent na kunnen ramen, zijn zeldzaam. De Staat hangt af van de economische groei voor zijn ontvangsten. Die groei stotterde even in het tweede kwartaal. Kinderen en economieën groeien nu eenmaal niet lineair. Van een kind aanvaardt iedereen dat, bij een begroting wordt een gestuite groei meteen omgezet in de raming van een groter jaartekort.
Rond eind juni is het tijd om even stoom af te laten. De deliberaties zijn voorbij, de graden gegeven, het wereldkampioenschap voetbal gaat naar zijn hoogtepunt, net als Wimbledon, en de Ronde van Frankrijk loert al om de hoek.
Tot begin september stoppen we dus met onze wekelijkse nieuwsbrief. Maar uiteraard blijven we op post, en zullen we u via onze website, facebook en twitter op de hoogte houden. Als er breaking news is krijgt u een bijzondere nieuwsbrief, daar kan u donder op zeggen. Ik wens u een goede vakantie toe: het is nu tijd voor re-creatie, dit is herschepping, de mooiste van alle menselijke taken, zodat we nieuw aan de start komen, van een schooljaar, een academiejaar, een werkjaar, maar ook een politiek jaar.
Tot binnenkort, en dank voor uw lezersgeduld !