Koen Geens Federaal volksvertegenwoordiger

Na de moordaanslag op de priester in Rouen eind juli 2016, vijf jaar geleden, kroop Peter De Roover in zijn pen. De Roover is een principieel verdediger van de vrije meningsuiting. Toch vond hij het misdrijf 'aanzetten tot haat en/of tot geweld' misschien wat te beperkt geworden, omdat we volgens velen terecht waren gekomen in een soort oorlogssituatie. De Roover vond dat we moesten nadenken over wat te doen met meningen die niet aanzetten tot haat of geweld, maar die onze democratische rechtsstaat zelf in vraag stelden, zoals sommige fundamentalistische moslimstromingen deden. Moesten we niet overwegen om ook die meningen misschien aan banden te leggen?

Vorige week hebben we in de Kamer nog een wetsvoorstel gestemd dat broers en zussen het recht geeft om – zo enigszins mogelijk – niet gescheiden te worden. Worden ze toch gescheiden, bijvoorbeeld ingevolge een echtscheiding of bij een plaatsing, dan hebben ze recht op persoonlijk contact. Ik was blij met dat voorstel, en droeg actief bij tot zijn welslagen.

Een kleine maand geleden, op 27 juli, deed ik in de Ochtend een poging om de gemoederen te bedaren rond ‘de’ juiste coronamaatregelen. De mondmaskerverplichting en de bubbel hadden achtereenvolgens voor controverse gezorgd. Ik pleitte voor een verzoening van vrijheid en discipline die nog minstens een jaar zou duren, zonder gedoe. Vrijheid, gezondheid en veiligheid zijn goede vrienden, in een gezamenlijke dosis die aan de omstandigheden moet worden aangepast.

Toen ik vrijdag mijn laatste les insprak, overviel mij een groot gevoel van weemoed, ongeveer even groot als toen ik tijdens mijn eerste kandidatuur in 1975 voor het eerst 'Rosanne' van Wim De Craene hoorde. Ik dacht aan Colin Firth die de stotterende George VI (vader van de huidige Koningin) moest spelen in 'The King’s Speech' (film uit 2010). We zijn 1939. In een klein kamertje met een levensgrote micro, enkel vergezeld door zijn logopedist Lionel Logue, staat de Koning. Op de radio zal hij Duitsland in 1939 de oorlog verklaren, zonder één keer te haperen, want Hitler moet onder de indruk zijn. George VI deed het uitstekend, buiten wacht hem een overweldigend en verdiend applaus na maandenlang intense spraaktraining.

De geschiedenis toont aan dat wanneer de economische, politieke, budgettaire of financiële crisis het ergst toesloeg, er toch een staatshervorming aankwam. Dat was ook zo met het eerste kabinet Dehaene uit 1992 toen de eerste minister in 1993 met de institutioneel meest ingrijpende staatshervorming ooit kwam. Er is uiteraard geen aantoonbaar oorzakelijk verband. Toch gaat het éne, namelijk budgettaire sanering en sociaal-economische vooruitgang, niet zonder het andere, namelijk een efficiënte staatsinrichting. Of het nu België of de Europese Unie is, een staat-achtige structuur is nooit definitief voltooid, evenmin als een ondernemingsstructuur of een verenigingsstructuur. Wil die structuur niet verdorren, dan moet ze zich telkens opnieuw heruitvinden om levenskrachtig te blijven.

Vierenveertig procent van de Belgen voelt zich niet vertegenwoordigd door een politieke partij. Dit percentage van de bevraagden vindt dus dat geen enkele partij of politicus zijn belangen goed behartigt. Dat berichtte De Morgen vorige week.

Het is bijna vijfenzeventig jaar geleden dat het beruchte Auschwitz door Sovjetsoldaten werd bevrijd. Bij de ontdekking verspreidde zich een schokgolf over de wereld.Terecht was de ontzetting zeer groot.

Dinsdag worden in de commissie Justitie een aantal maatregelen besproken die de toegang tot het gokken aanzienlijk moet beperken. In De Morgen van 2 maart suggereerde Joël De Ceulaer om het wetsontwerp Kansspelen van de regering te wijzigen dat al in eerste lezing werd goedgekeurd. Welnu, vooruitgang gaat niet zo snel als we allemaal zouden willen. De hinderpalen zijn talrijk.

De voorbije week werd ik verschillende keren verrast. Maar twee keer niet. De eerste keer niet toen de N-VA met haar veiligheidsprogramma opnieuw de noodtoestand als oplossing naar voor schoof. De tweede keer niet toen Donald Trump aankondigde dat hij de noodtoestand zou uitroepen om zijn Mexicaanse muur alsnog te kunnen bouwen. Smalend voegde hij eraan toe dat, als de noodtoestand werd aangevochten, hij zijn zaak misschien wel voor de gewone rechtbanken zou verliezen, maar dat hij hoopte ze voor het Hoogste Gerechtshof te winnen. De president voelt dus wel aan dat de kwestie van de Mexicaanse muur geen noodtoestand creëert. Maar zijn persoonlijke noden breken de wet. Benieuwd wat mevrouw Pelosi daarover straks aan premier Michel zal zeggen.

In economisch voorspoedige vredestijden ligt de lange termijn vaak voorbij de horizon. Een sense of urgency creëer je niet uit het niets. Toen Al Gore zijn ‘inconvenient truth’ met een sterke documentaire de wereld instuurde in 2006, gingen de klimaatspijbelaars van vandaag nog niet naar school. Gore maakte zelfs een tweede film in 2017. Soms kan de wijze politicus slechts tot vervelens toe beuken, als een eenzame fietser, met rotweer en harde wind. Maar ooit keert de wind, en is het tijd om te beginnen oogsten. Dat lijkt nu in Vlaanderen het geval, met grote dank aan de scholieren en de andere klimaatbetogers. Of hoe te warm plots heet kan worden.

De planeet gaat om zeep. Europa gaat om zeep. En migratie is een puinhoop. Zegt men. Als we vandaag Trump en Poetin horen ruziën over het duur bevochten kruisrakettenverdrag van 1987, moeten we vaststellen dat deze mannen een kort lontje en een kort geheugen hebben. De financiële crisis, de terreur, de migratiegolf en de klimaatopwarming hebben in die volgorde zwaar ingehakt op het vertrouwen. En toch mogen we niet fatalistisch worden.

Met Angela Merkel weet je het wel. Zij zal een regering proberen te vormen, hoe moeilijk dat ook is als de enige in aanmerking komende partners liberaal en groen zijn. Wat in Duitsland opnieuw opvalt, is dat mensen die normaal links zouden stemmen, extreem stemmen omdat de socialisten hen ontgoocheld hebben. Zo'n pijnlijke nederlaag overkwam de Nederlandse socialisten, de Franse socialisten en nu ook de Duitse socialisten.