De beruchte Kasteelmoord zal allicht nog voor assisen komen, maar vanaf begin volgend jaar is het de bedoeling dat vrijwel alle zware misdadigers voor een correctionele rechter verschijnen. De ministerraad heeft vrijdag beslist om de volksjury bijna volledig af te bouwen.
Weinig zware misdadigers zullen in de toekomst nog voor het hof van assisen verschijnen. Want justitieminister Koen Geens (CD&V) heeft vrijdag zijn slag thuisgehaald. Zijn plan om veel meer zaken te correctionaliseren kreeg veel bijval in de ministerraad, die de wet heeft goedgekeurd.
Alle misdaden, met uitzondering van politieke- en persmisdrijven, zullen binnenkort voor de correctionele rechtbank behandeld worden. Het is de bedoeling dat de rol van het assisenhof daardoor zo goed als wordt uitgedoofd. 'Dure en tijdrovende assisenprocessen kunnen worden vervangen door correctionalisering', zegt Geens. 'De maatregelen die werden goedgekeurd, zullen justitie ontlasten van zware, lange en te dure procedures.'
Voor alle duidelijkheid: het is niet zo dat zware misdadigers veel minder zwaar gestraft zullen worden omdat ze niet meer voor een volksjury terechtstaan. Misdrijven waar bij assisen maximaal levenslang op staat, zijn correctioneel nog steeds maximaal veertig jaar waard. Opsluitingen tussen dertig en veertig jaar komen correctioneel op 38 jaar en opsluitingen tussen 20 en 30 jaar op maximaal 28 jaar.
Geens benadrukt dat het assisenhof níét volledig wordt afgeschaft. De Kamer van Inbeschuldigingstelling (KI) mag na een gerechtelijk onderzoek autonoom blijven beslissen of een zaak toch naar assisen moet. Dat zou bijvoorbeeld het geval kunnen zijn bij zeer ernstige misdrijven met veel jonge slachtoffers, zoals bij kindermoordenaar Kim De Gelder het geval was. Maar dergelijke zaken voor assisen zouden in de toekomst wel veeleer de uitzondering moeten zijn.
Kasteelmoord
De vraag is nu wanneer de nieuwe maatregel echt van kracht gaat. Volgens het kabinet van Geens geldt de nieuwe regel voor feiten die gepleegd worden nadat de wet in het staatsblad wordt gepubliceerd. In principe zou dat eind dit jaar al het geval kunnen zijn.
De zaak van de Kasteelmoord, waarbij de Wingense kasteelheer Stijn Saelens (34) werd vermoord, valt daar bijvoorbeeld niet onder. Omdat het onderzoek zo goed als afgerond is, lijkt de kans groot dat de KI het dossier zeer binnenkort toch nog zal doorverwijzen naar het assisenhof. 'Op dit moment is dat de bedoeling', zegt de Brugse parketwoordvoerster Fien Maddens. 'Maar ook wij wachten af welke wetgeving er op ons afkomt.'
Marc Klifman