Hoera, een plan voor justitie (Dewitte)

le samedi 24 octobre 2015 10:45 Het Belang van Limburg - opinie

Minister van Justitie Koen Geens zit welgeteld één jaar in het zadel en hij heeft al een nieuw justitieplan op tafel gelegd en vier potpourriwetten om justitie efficiënter en moderner te maken. Eindelijk plannen met zicht op de uitvoering ervan, want eerlijk gezegd waren we de wanhoop stilaan nabij.

Er was een KPMG-studie over de werklast bij justitie die zo negatief was dat niemand de resultaten ervan durfde publiek te maken, vier op vijf Vlamingen zijn de vrijspraken door procedurefouten beu en we denken met z'n allen dat wie rijk of machtig is ongestraft zijn gang kan gaan. Met zo'n imago leek het cohort van Vrouwe Justitia alleen nog maar goed voor een grote schoonmaak. We moeten daar niet te veel over leuteren, het is duidelijk dat zo'n situatie op termijn onhoudbaar is.

En dan is daar Koen Geens. No-nonsense, de professor die stap voor stap de puinhoop opkuist. Een man van de mooie retorica ook, iemand die weet hoe je mensen een verhaal brengt. En dat levert resultaten op. Terwijl zijn voorgangers beurtelings bot vingen bij regeringspartners en magistraten, slaagt Geens erin om zijn buit binnen te halen. Niet alleen heeft hij extra budget uit de brand gesleept, zijn potpourriwetten raken nagenoeg moeiteloos gestemd. Wat is zijn geheim? Eerst en vooral kent hij ons rechtssysteem als zijn broekzak. Als hoogleraar en advocaat kent hij de gevoeligheden van zijn pappenheimers. Bovendien is zijn netwerk binnen en buiten de politiek groot en hij is een diplomaat. Dat laatste is misschien nog de grootste kwaliteit om iets te kunnen veranderen in zijn departement. Vrouwe Justitia heeft namelijk lange tenen en ze is ontzettend behoudsgezind. Daarom kunnen we alleen maar toejuichen dat de minister vandaag in deze krant aankondigt dat hij de werklastmetingen au sérieux neemt en dat hij - als dat nodig blijkt - mensen en middelen van verschillende gerechtelijke arrondissementen zal verschuiven. Dat moet althans in potpourri 4 staan, die op tafel ligt voor het voorjaar van 2016.

En toch blijven we bezorgd. Waarom? In de eerste plaats omdat bij de magistraten zelf alsnog weinig lijkt te bewegen. Natuurlijk zijn er veel harde werkers met een sterk rechtvaardigheidsgevoel als ultieme drijfveer. Maar er zijn ook wat rotte appels. Mensen die vooral de toga en het imago centraal stellen, in plaats van de burger. Die mentaliteit moet eruit. Ook in de plannen van Geens zelf zitten dingen die ons laten nadenken. Want de drempel naar rechtsbijstand is voor de 'minvermogenden' zoals de minister het noemt groter geworden, terwijl de witteboordcriminelen makkelijker tot minnelijke schikkingen kunnen komen. Voor veel mensen is dat moeilijk te verstaan. Maar als puntje bij paaltje komt, geven we de minister het voordeel van de twijfel. Tot het tegendeel bewezen is, lijkt hij te slagen waar zijn voorgangers dat niet deden.

Indra Dewitte