Er zijn twee mogelijkheden om potentiële Syriëstrijders die nog géén strafbaar feit hebben gepleegd, een enkelband aan te meten. 'Ofwel breiden we de strafwet uit, ofwel maken we er een administratieve maatregel van.'

Van onze redactrice Marjan Justaert

BrusselEen van de meest controversiële maatregelen van het 'antiterreurpakket' dat premier Charles Michel vorige donderdag in de Kamer presenteerde, is het elektronisch toezicht voor radicale geesten en Syriëstrijders in spe. Mensen die met andere woorden (nog) geen misdrijf hebben begaan, maar wel op de lijst staan van het Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse (Ocad) wegens potentieel gevaarlijk. Meteen waarschuwden juristen en mensenrechtenorganisaties voor de wettelijke haalbaarheid van het voorstel(DS 20 november).

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gaf gisteren inDe zevende dag meer uitleg. 'Er zijn twee pistes', aldus de minister. 'Ofwel wordt het strafrecht uitgebreid(en moet men dus een nieuw misdrijf invoeren, red.), ofwel wordt de enkelband niet

als een penale maar wel als een administratieve maatregel bekeken, en zou dat huisarrest dan zonder tussenkomst van een rechter kunnen worden opgelegd.'

Die laatste piste werd door Open VLD-kamerfractieleider Patrick Dewael vrijdag al lichtjes aangeraakt in het programmaDe keien van de Wetstraat, maar daar werd toen niet dieper op ingegaan.

GAS-boete

Toch lijkt het een reële piste, want ook de derde Vlaamse regeringspartner N-VA staat niet afkerig tegenover het idee. Als het een bestuurlijke sanctie wordt, zoals de GAS-boete, valt het immers onder Binnenlandse Zaken, de bevoegdheid van vicepremier Jan Jambon. Alleen blijft de vraag of het juridisch mogelijk is.

In Frankrijk bestaat zo'n systeem al, luidt het. Een van de manieren waarop de enkelband daar wordt gebruikt is alsmesure d'assignation à résidence sous surveillance électronique ('ARSE'). Daarbij worden personen die het voorwerp uitmaken van een vooronderzoek soms onder elektronisch toezicht geplaatst, als er strikte voorwaarden vervuld zijn. Zo moet het gaan om een verdachte, moet er sprake zijn van een misdrijf waarop minstens 2 jaar gevangenisstraf staat én moet de persoon in kwestie in de meeste gevallen toestemming geven. Het blíjft er evenwel een rechter die de maatregel oplegt.

Geld van gemeenschappen

'Welke optie we ook kiezen', aldus Koen Geens, 'er moet in alle gevallen een tegensprekelijk debat zijn.' De geradicaliseerde jongere moet zich met andere woorden kunnen verdedigen en de maatregel kunnen aanvechten. Ook wil Geens dat er begeleiding aan gekoppeld wordt.

Los van de juridische haalbaarheid rijzen er ook vragen rond de praktische - lees: financiële - kant van de zaak. Sinds de zesde staatshervorming vallen de enkelbanden onder de bevoegdheid van de gemeenschappen. In Vlaanderen werd recentelijk nog gestaakt omdat er te weinig middelen zijn om alle mensen die eigenlijk onder elektronisch toezicht zouden moeten staan, op te volgen. Daarop werd het aantal enkelbanden teruggebracht. Koen Geens: 'De federale regering trekt volgend jaar 400 miljoen euro extra uit voor veiligheid, ook de gemeenschappen zullen hun steentje moeten bijdragen.'

Marjan Justaert ■