In de kleine lettertjes op de achterkant van een factuur staat veel. Als u goed kijkt, staat daar dikwijls bij dat een rechtszaak bij 'niet-naleving van de verkoopsvoorwaarden' (bijvoorbeeld als u niet betaalt) zal plaatsvinden in de rechtbank in de buurt van de hoofdzetel van de verkoper.
'Verkoper' is in dit geval een breed begrip: autoleveranciers, aannemers, grote vastgoedkantoren, elektronicabedrijven, warenhuizen, ziekenhuizen, verzekeraars enzovoort.
Vanuit het standpunt van de verkopers is dat niet onlogisch, want wanbetalers op de hielen zitten verloopt het meest efficiënt als je
daarvoor niet het hele land moet rondrijden. Voor de kopers, die dikwijls minder weerbaar zijn, is het lastiger om zich te verplaatsen voor zo'n rechtszaak als de hoofdzetel niet bij hen in de buurt is. Bovendien leidt het systeem ook tot de overbelasting van de vredegerechten en rechtbanken van koophandel waar bedrijven hun hoofdzetel hebben.
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) verandert die territoriale bevoegdheid van de rechtbanken. Een geschil tussen koper en verkoper zal plaatsvinden in een rechtbank bij de partij die zich moet verweren. In veel gevallen is dat de koper die de factuur niet betaalt. Concreet: wanneer iemand uit Ieper iets heeft gekocht in een (web)winkel die in Hasselt is gevestigd, maar niet betaalt, dan zal het proces in Ieper plaatsvinden.
'Die verandering moet het praktischer maken voor de kopers, consumenten en kleine ondernemingen. Zij worden beter beschermd. Maar het haalt ook de werklast weg bij de gerechten waar bijvoorbeeld een groot bedrijf zijn zetel heeft', zegt Geens.
Effect op aankopen
In omgekeerde richting zal een misnoegde koper de leverancier voor de rechter moeten dagen waar die onderneming is gevestigd.
De zelfstandigenorganisatie Unizo vindt het positief dat binnenkort wettelijk wordt vastgelegd dat een proces plaatsvindt in de buurt van de verweerder. 'Kmo's die een
klant dagvaarden, doen dat nu al dikwijls in de rechtbank bij die klant', zegt Lieven Cloots van Unizo. 'Grote ondernemingen zijn veel minder geneigd om dat te doen, wat nadelig kan zijn in het handelsverkeer tussen kmo's en groothandels. Die verandering zal vooral een effect hebben in aankopen die mensen doen bij grote ondernemingen.'
De verandering maakt deel uit van de volgende potpourriwet van de minister van Justitie. Met die wetten wil hij een aantal quick wins doorvoeren voor een meer efficiënte justitie. De aanpassingen kunnen zich op veel domeinen afspelen, daarom doopte Geens ze tot 'potpourri'. (vhn, mju)