'Tijd voor andere mentaliteit én andere strafwet'

le vendredi 05 février 2016 16:19 De Morgen

De uitspraak in de verkrachtingszaak rond de radiopresentator van Urgent.fm lokt veel verontwaardiging uit. De rechter oordeelde dat de verkrachte vrouw 'meeging in het spel van verleiding'. Staatssecretaris Elke Sleurs noemt het een stap achteruit. Justitieminister Koen Geens wil de bestraffing voor seksuele misdrijven laten herbekijken.

De 33-jarige radiopresentator gaf in de rechtbank toe dat hij de vrouw verschillende keren nee hoorde zeggen, maar dat hij toch doorging. De rechter achtte de feiten dan ook bewezen en veroordeelde de man voor verkrachting. Maar de man kreeg geen straf, aangezien de rechter oordeelde dat de vrouw "de verwachting creëerde dat ze seks met hem wilde".

De uitspraak zette kwaad bloed bij heel wat mensen. Ook staatssecretaris voor Gelijke Kansen Elke Sleurs (N-VA) is niet te spreken over het vonnis. "Er is een scheiding der machten, dus ik kan niet ingaan op deze specifieke zaak, maar ik kan er niet bij dat een verkrachting veroordeeld wordt, maar niet bestraft."

Victim blamingis nog veel te sterk aanwezig in onze maatschappij, zegt Sleurs. "Deze uitspraak is bijzonder betreurenswaardig. Dit is een bevestiging dat nog te vaak gedacht wordt dat slachtoffers mee schuldig zijn aan verkrachting. Blijkbaar moet je vijf keer nee zeggen vooraleer het duidelijk is. Terwijl het glashelder is: bij seksuele daden is de toestemming van beide partijen nodig."

Beter opleiding zorgverstrekkers

Er is nog heel wat werk aan de winkel, bevestigt Sleurs. "Er moet een mentaliteitswijziging komen." Daarom lanceerde de staatssecretaris eind vorig jaar een nationaal actieplan tegen gendergerelateerd geweld. "Daarin is voor het eerst seksueel geweld opgenomen", benadrukt ze. "We moeten zowel op preventie, opvang als sensibilisering inzetten. Samen met parket en politie ben ik bezig met een draaiboek voor seksuele misdrijven. Zo kunnen we alle zorgverstrekkers beter opleiden over hoe ze met slachtoffers moeten omgaan."

Een van de grote problemen bij seksueel geweld is dat in slechts 10 procent van de gevallen aangifte wordt gedaan. "Het signaal dat deze uitspraak geeft, helpt niet om meer vrouwen aangifte te laten doen", is Sleurs hard.

Het Gentse vonnis maakt voor haar dan ook duidelijk dat zich ook bij justitie een mentaliteitswijziging opdringt. "Maar ik werk hier rond goed samen met mijn collega Koen Geens."

Andere maatschappelijke ethiek

Koen Geens (CD&V) kan zich niet uitspreken over deze specifieke zaak, maar weet dat er een vervolgingsprioriteit geldt voor seksuele misdrijven. Hij steunt het actieplan van Sleurs en heeft het mee ondertekend.

Geens voegt daar aan toe dat bij een modernisering van het strafwetboek ook de straffen rond seksuele misbruiken gemoderniseerd moeten worden. "We zullen daar diep over nadenken. Het strafwetboek dateert uit de negentiende eeuw. Toen vond men diefstal even erg als 'iemand met losse handjes'. De maatschappelijke ethiek is totaal veranderd."

Wat er precies zal wijzigen is nog niet duidelijk. Dat moeten experts zich over buigen.

DIETER BAUWENS EN JEROEN VAN HORENBEEK