3.744 positieve stalen werden dit jaar genomen - dubbel zoveel als in 2012. Dat wijst niet op een stijging in gebruik, wel op een stijging van de controles. Een kwart van de autorijdende drugsgebruikers zit met amfetamines in het bloed achter het stuur, 65 procent heeft cannabis gerookt. Dat blijkt uit de resultaten van de ruim 15.000 bloedanalyses die sinds 2010 werden afgenomen na positieve speekseltests.
Drugs waren lange tijd veel moeilijker op te sporen dan alcohol. Zo kwam er steevast een omslachtige urinetest aan te pas. In oktober 2010 kwam daar verandering in, met de speekseltest die binnen de 10 minuten aangeeft wat er geslikt, gesnoven of gerookt is. Sindsdien zijn er 15.334 bloedanalyses uitgevoerd bij het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC). Zulke analyses moeten het aanvankelijke resultaat van de test bevestigen.
"Laten we de laatste maanden van 2010 en de eerste van 2011 buiten beschouwing - dat was de inloopfase van de nieuwe test - dan is het aantal positieve bloedstalen meer dan verdubbeld: van 1.715 in 2012 naar 3.744 dit jaar. Dat wil niet zeggen dat er meer mensen met drugs in het bloed achter het stuur zitten, wel dat er meer getest wordt", zegt Nele Samyn, diensthoofd toxicologie bij het NICC.
Grotere pakkans
Voor het eerst komt het NICC naar buiten met de resultaten van die analyses. Met andere woorden: we weten nu met welke middelen drugsgebruikende chauffeurs achter het stuur zitten. "Het valt op dat partydrugs nog altijd populair zijn. In meer dan 40 procent van de geanalyseerde bloedstalen zat cocaïne of amfetamine", aldus Samyn. "Cannabis blijft wel veruit de meest gebruikte drug in het verkeer. Een verschuiving van de gebruikte middelen - bijvoorbeeld meer of minder cannabis of cocaïne - stellen we niet vast."
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wil het budget daarvoor beduidend verhogen. In 2015 werd er al 175.000 euro voorzien, voor dit jaar was er 180.000 euro gereserveerd. Geens wil dat bedrag in 2017 fors zien stijgen tot 432.000 euro, maar daarvoor moet eerst de begroting worden goedgekeurd.
Hoe meer tests, hoe groter de pakkans. Nele Samyn: "Of dat een invloed heeft op drugsgebruik en rijden, is nog niet duidelijk. In Australië, het eerste land waar de speekseltest werd ingevoerd, had het alleszins wél een effect: het aantal truckers die amfetamine gebruikten om de ellenlange ritten vol te houden, nam af na grootscheepse controleacties."
Het BIVV is ook voorstander van het verhogen van het aantal drugscontroles bij chauffeurs. "We weten dat er meer geld voor vrijgemaakt is, en dat is nodig. Toch is de procedure om te testen momenteel nog vrij omslachtig, ook al is ze een stuk beter en sneller dan enkele jaren geleden. Door de bloedanalyse te vervangen door enkel een speekseltest, kan het echter nóg makkelijker. Dan zouden nog meer mensen gecontroleerd kunnen worden. Dat is nodig, want drugs in het verkeer blijken een steeds groter probleem te worden."
(SSL)