Dat we vrede voor elkaar kunnen betekenen, in hoofd en hart, is een uitzonderlijke gave. Kleine vrede en kleine goedheid vallen ons soms zwaar, maar ze zijn nagenoeg geheel vervullend.

Die kleine vrede die we aan elkaar kunnen wensen en meer nog ‘doen’, krijgt nog meer betekenis wanneer het buiten oorlog is. Omdat dan duidelijk is dat ze onze enige toevlucht is.

Het is natuurlijk altijd ergens oorlog, maar de laatste 80 jaar kenden wij hier in West-Europa vrede – althans iets wat we nu vrede noemen en dat ons – vreemd genoeg – gerust stelde. Weliswaar was het ook bij ons Koude Oorlog. Er waren zware tol eisende burgeroorlogen in Ierland, Joegoslavië en Baskenland. Daarnaast was het oorlog in Congo, het Verre Oosten, het Midden Oosten, Afghanistan, Indië, Pakistan, Irak, Iran, Noord-Afrika, Rwanda, Zuid-Azië, Zuid-Amerika...

Maar ‘hier’, nee strikt genomen, ‘hier’ was het geen oorlog. Die ‘hier’ doet pijn. Zo ongeveer als wanneer we aan een kind zeggen dat het niet liegt wanneer het bij het opnemen van de telefoon zeggen moet: ‘papa is niet hier’.... omdat papa in de kamer daarnaast is. Maar dat mag je er niet bij zeggen, dat papa in de kamer ernaast is. Zoals je dat van oorlog niet mag zeggen dat hij er is. Hij is en was immers niet ‘hier’, maar wat verder op.

Meer dan ooit wens ik u van ganser harte de kleine vrede van Kerstmis in de wereld waarin u elke dag vertoeft, thuis en in familie, in uw beroep, en in uw vrije tijd. Die kleine vrede zal wat meer op de proef worden gesteld door de onrust in de grote wereld. Dat maakt haar des te ‘échter’ en ‘hechter’. De kleine vrede is nodig om in de grote wereld het noorden niet te verliezen: wij zijn altijd achterover gevallen in de toekomst (Walter Benjamin), en niemand heeft ze ooit op voorhand gekend. Ook in de voorbije 80 jaar zijn er momenten geweest waar oorlog nog dichter bij ons had kunnen komen. Altijd zijn er grootouders geweest die dachten dat hun kleinkinderen het minder goed zouden hebben. Maar die angst werd doorgaans geen bewaarheid.

Met Kerst beginnen we opnieuw met de kleine vrede in onze eigen omgeving. Zo was het ook voor Jezus. Hij kon in zijn kort leven ‘de’ grote wereld niet veranderen maar had ook die ambitie niet. Maar hij bracht door zijn levenswijze en zijn boodschap voor zoveel mensen ‘kleine vrede’ dat hij op lange termijn meer veranderde dan welke keizer, tsaar, president of premier ook.

Zalig Kerstfeest, en veel moed, gezondheid en kracht in 2026.