De minister heeft een aantal voorstellen klaar om de werking van de familierechtbanken een stuk efficiënter te maken.

Bang voor het verslag

De focus ligt op het vergroten van de rol van het kind, nu juist vaak de dupe. In het huidige systeem gaat het zo: een rechter roept een minderjarige (ouder dan 12) op via "een niet al te toegankelijke "oproepingsbrief, en dat gebeurt op een plaats die de rechter het meest geschikt acht. Kinderen jongeren dan 12, die ook hun zegje willen doen, moeten dat zelf aangeven. In principe gebeurt zo'n vraaggesprek zonder een ander gezinslid in de ruimte. Een vrije babbel, zou je denken. Het kind krijgt echter te horen dat er achteraf altijd een verslag van het gesprek gemaakt wordt en dat mama en papa daar later kennis van kunnen nemen. Dat zoiets een afremmend effect heeft, staat buiten kijf, zegt een specialist.

En dus moet het anders, vindt Geens. "Ik vind het belangrijk dat wanneer de ouders kiezen om te scheiden, de ouders het belang van het kind vooropstellen en dat een kind niet in ellenlange juridische procedures betrokken wordt. Een kind moet, zonder angst voor de reactie van de ouders, vrijuit kunnen spreken met de rechter."

Het hoorrecht voor het kind zal dan ook aanzienlijk worden versterkt. Concreet wil de minister dat een minderjarige de kans krijgt om in alle vrijheid de moeilijke verstandhouding tussen de ouders toe te lichten. En cruciaal: dat het verslag nadien niet wordt opgenomen in het dossier dat de ouders kunnen inlezen. Doel: de vrees om in zulke complexe geschillen écht vrijuit te kunnen spreken, zonder dat mama en papa nadien alles te weten komen.

Geens gaat met zijn voorstel in op de suggesties van de Vlaamse kinderrechtencommissaris ­Bruno Vanobbergen. Die had al langer gepleit voor een meer toegankelijke oproepingsbrief voor +12-jarigen en meer ademruimte voor het kind in deze gevoelige materie. "Daarnaast zijn we voorstander van extra vorming voor de rechters zelf. Het is cruciaal dat de kloof tussen Justitie en het kind zo klein mogelijk wordt gemaakt. Zo'n kind verhoren is absoluut niet makkelijk."

Zaak sneller afronden

Naast meer rechten voor de kinderen, pleit Geens ook voor meer plichten voor de ouders. Het moet allemaal efficiënter en dus korter. Om te lang aanslepende echtscheidingsprocedures in te dammen, wil hij dat de partijen hun standpunten beter motiveren. Nu is het zo dat zaken talloze keren kunnen heropend worden. De minister wil zo snel mogelijk een werkgroep samenroepen, bestaande uit magistraten en griffiers. Uit die werkgroep moeten dan volgend jaar concrete wetsontwerpen komen.

Pieter Huyberechts