Rechtspraak

Plan justitieminister om procesduur te beperken 'onrealistisch' volgens college van hoven

Tussen dagvaarding en uitspraak mag een jaar zitten. Dat vindt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). "In Antwerpen is dat nu al", zegt raadsheer Nico Snelders. Het college van hoven en rechtbanken noemt het plan nochtans 'onrealistisch'.

"Eén aanleg, één jaar", luidt de doelstelling van de minister van Justitie. Hij vindt dat zowel in eerste aanleg als in beroep een proces, van dagvaarding tot uitspraak, niet eindeloos mag uitlopen.Wanneer een zaak te lang aansleept, neemt het risico op verjaring of vrijspraak door overschrijding immers toe.

Het overkoepelende college van hoven en rechtbanken, dat de toegekende middelen verdeelt over de 56 lokale gerechten, liet maandag weten dat het de plannen van de minister 'totaal onrealistisch' vindt.

Volgens het college zijn de problematische doorlooptijden vooral terug te vinden in de burgerlijke afdelingen van de hoven van beroep. "Vandaag bedraagt die looptijd gemiddeld 2,5 jaar", zegt het college.

"Bij de vijf hoven van beroep heeft de achterstand een omvang bereikt die gedurende twintig jaar minstens vijf voltijdse raadsheren extra zou vergen om weg te werken. Of honderd magistraten extra gedurende een jaar."

Betere leerling

In Antwerpen hoeft het zo'n vaart niet te lopen. Cijfers van 2013 leren dat de meeste processen voor het hof van beroep wél binnen het jaar hun beslag kennen. De gemiddelde doorlooptijd van de burgerlijke zaken bedroeg in 2013 zestien maanden (een aantal uitschieters duwde het gemiddelde omhoog).

"Hoewel het Antwerpse hof tien tot vijftien raadslieden te weinig heeft, behoren we tot de betere leerlingen van de klas", zegt raadsheer Nico Snelders. "Dankzij goede afspraken met de balie, maar ook door enkele beleidsmatige beslissingen. Zo werd in september een correctionele kamer afgeschaft, waardoor die raadslieden kunnen bijspringen in burgerlijke dossiers."

Ook volgens Roland Cassiers, ondervoorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Antwerpen, is het plan van Geens een haalbare kaart.

"De rechters doen hun uiterste best. Maar veel hangt af van de advocaten. In burgerrechtelijke procedures zijn zij meester van het geding. Er is geen procureur die de partijen kan aanmanen om vaart te zetten."

Wat strafzaken betreft, heeft Antwerpen al langer komaf gemaakt met lange duurtijden.

"Ik kan geen harde cijfers voorleggen", zegt strafrechter Fabienne Nackaerts. "De correctionele kamers vellen binnen de maand vonnis. Bovendien zien we erop toe dat de advocaten hun zaak niet blijven uitstellen."

Van de 831 strafdossiers die in 2013 voor het hof van beroep werden behandeld, werd in 73 gevallen geen uitspraak gedaan binnen de vier maanden. Dat zijn goede punten.

De Antwerpse magistraten kunnen dan wel goede cijfers voorleggen, toch waarschuwen ze Geens voor blinde besparingen.

"Een goede rechtspleging binnen een redelijke termijn mag nooit in het gedrang komen."

JONATHAN BERNAERTS