De federale regering heeft deze namiddag het akkoord over de begrotingscontrole voorgesteld. De ploeg onder leiding van premier Charles Michel (MR) toonde zich tevreden over het geleverde werk en benadrukte dat ze zeer voorzichtig te werk is gegaan. Tevredenheid was er ook over de snelheid waarmee het akkoord bereikt werd. "Dit was geen regeerakkoord 2.0". Na de paasvakantie start het overleg over de tax shift.
"Missie geslaagd", zo stak de premier van wal. "We hebben hard gewerkt en hebben onze engagementen gerespecteerd. In één weekend zijn we er discreet in geslaagd om onze financiën te saneren, maar ook de fundamenten van het regeerakkoord te versterken."
Michel bedankte ook uitgebreid alle ministers die deelnamen aan het overleg van afgelopen weekend. Vicepremier Kris Peeters (CD&V) bedankte op zijn beurt Michel, die "de ploeg in soms moeilijke omstandigheden bijeen heeft gehouden". De federale excellenties - die elkaar consequent met de voornaam aanspraken - waren opvallendvriendelijk voor elkaar. De boodschap was duidelijk: dit is een regering die wél aan elkaar hangt.
Ook inhoudelijk wilden de regeringsleden duidelijk het beeld bijstellen van een regering die bespaart op kap van de gewone man: extra geld wordt vooral gehaald bij de 'grote vissen', en er wordt vooral geld vrijgemaakt voor extra jobs.
Het geld dat werd gevonden, bedraagt in totaal 230 miljoen euro en komt deels van de traditioneel verhoogde strijd tegen fiscale fraude. Die is volgens minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) in het regeerakkoord laag ingeschat.
Ook de kaaimantaks wordt deels vervroegd ingevoerd en moet al 50 miljoen euro opbrengen. Er komt een taks op de omzet van dediamantsector die 50 miljoen moet opbrengen.
Bespaard wordt er ook op de dotaties van de deelstaten. Door de toepassing van de financieringswet vloeit er volgens de laatste ramingen maar liefst 750 miljoen minder naar de gewesten. Toch behoudt de regering de helft daarvan nog in een buffer van 375 miljoen euro. Vlaanderen moet daardoor wel op zoek naar 396 miljoen euro extra.
Volgens Michel is alles daarrond gebeurd in transparantie en is gewoon de financieringswet toegepast. "Ik begrijp de verbazing bij de deelstaten. Wij waren ook wat verbaasd, net zoals over het tegenvallende dividend van de Nationale Bank. Bij begrotingscontroles krijg je meestal te maken met goed én slecht nieuws." "Dit is een meevaller voor ons, maar een tegenvaller voor hen", aldus Kris Peeters, die het had over "de bluts en de buil". MR-vicepremier Didier Reynders liet dan weer niet na erop te wijzen dat de berekeningen ten voordele van het federale komen van bij minister van Financiën Johan Van Overtveldt, een N-VA'er.
Ruimte voor investeringen in jobs
Extra geld voorinvesteringen is er vooral voor de veiligheidsdepartementen: Defensie krijgt 100 miljoen euro, net als Justitie. Daar zal het bedrag vooral gebruikt worden voor achterstallige facturen. Nog eens 200 miljoen euro is voorzien voor 'veiligheid' in het algemeen, onder andere voor modern materiaal voor de special forces.
Bovenop die 200 miljoen niet-structurele investeringen komen er ook voor 235 miljoen structurele investeringen, die vooral naar jobcreatie gaan. Zo komen er initiatieven voor het nachtwerk in de e-commerce - wat nu nog verboden is - en wordt er gewerkt aan flexi-jobs voor de horeca. Er komt een fiscale korting voor start-ups en een fiscale ondersteuning van crowdfundinginitiatieven. Er wordt ook 80 miljoen euro voorzien voor zogenaamde 'ingroeibanen' voor jongeren, waarvoor de bruto loonkost wordt verminderd.
Bedoeling is nog altijd om in 2018 een begroting in evenwicht te bereiken, aldus N-VA-vicepremier Jan Jambon. "De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten." Ook Van Overtveldt onderstreepte dat de nieuwe inkomsten"de doorsnee burger niet zullen raken". Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) verklaarde zich voor zijn departement tevreden "het verleden achter zich te kunnen laten".
MR-voorzitter Olivier Chastel benadrukte vanmiddag al dat er niet geraakt zal worden aan de btw en de accijnzen op alcohol, tabak en brandstof. Er zouden ook geen al te zware ingrepen in de sociale zekerheid plaatsvinden. Peeters benadrukte dat verschillende maatregelen de nadruk leggen op werk, en niet op het verder inperken van bijvoorbeeld de uitkeringen.
"Jongleren met goede en slechte nieuws"
Volgens een verslag van het Monitoringcomité moest de ploeg-Michel eerst op zoek naar 1,2 miljard euro om de begroting op de sporen te houden. Het Planbureau stelde later de economische vooruitzichten bij van 1 naar 1,2 procent groei dit jaar, wat een opsteker betekende voor de begroting.
Vrijdag kwam daar nog het rapport van de Hoge Raad voor Financiën bij over het te volgen traject om in 2018 opnieuw met een evenwicht aan te knopen. Volgens sommige interpretaties liet dat rapport een opening om de inspanning te beperken tot zowat een half miljard euro.
De regering heeft tijdens haar begrotingscontrole de inspanning van 1,2 miljard euro als uitgangspunt genomen, maar daarbij ook rekening gehouden met de parameters van de Hoge Raad. Ook hanteerde ze de 1,2 procent van het bbp als economisch groeicijfer, maar met een buffer. "We hebben moeten jongleren met het goede en slechte nieuws", stelde premier Michel.