Vleugel voor geradicaliseerden volgende maand in gebruik

op 17 december 2015 11:30 BELANG VAN LIMBURG

De gevangenis van Hasselt start volgende maand haar gespecialiseerde afdeling voor geradicaliseerde gedetineerden. Er zal plaats zijn voor maximum 20 gevangenen. Dertig cipiers vervolmaken momenteel hun speciale opleiding en buitenlandse experts werken deradicaliseringsprogramma's uit. "Ik ben zeer tevreden over de gang van zaken en de motivatie van het personeel", zei minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gisteren in Hasselt.

Op een totaal van ruim 11.000 gedetineerden zitten er vandaag maar 85 in de gevangenis voor terrorismemisdrijven. Slechts een handvol is ook effectief veroordeeld. Het probleem is dat andere gedetineerden tijdens hun gevangenisverblijf radicaliseren. Het gaat veelal om gefrustreerde, beïnvloedbare jongeren die vastzitten voor kleine misdrijven.

"Om dit te verhinderen zullen we alle gedetineerden die een ernstig risico vormen op het vlak van radicalisering onderbrengen in één vleugel, hier in Hasselt of in Ittre", zegt minister Geens. "In tegenstelling tot Nederland werken wij met een trapsysteem waarbij we het risicogehalte op radicalisering geval per geval onderzoeken."

Het zal de regionale directie van het gevangeniswezen zijn die bepaalt welke gedetineerden in de speciale vleugel worden geplaatst. Dat gebeurt na advies van de psychosociale

dienst en de lokale gevangenisdirectie, die nauwe contacten heeft met de Staatsveiligheid. Voor die advisering worden teams opgericht die een doorgedreven opleiding krijgen.

"Spontaan aangemeld"

Diezelfde opleiding is ook voorzien voor de cipiers en ploegchefs die in deze aparte vleugel zullen werken.

"Het team dat hier op niveau nul werkt, heeft zich spontaan aangemeld. Het gaat om zo'n dertig mensen die al tien jaar samenwerken en veel ervaring hebben met speciale gevangenisregimes", zegt een cipier in Hasselt. "De motivatie is groot, want volgend jaar gaat een ander team dezelfde opleiding volgen."

De betrokkenen hebben al zes opleidingsdagen achter de rug. "De focus ligt op kennis van de problematiek, observatie en rapportering. We hebben al een belevingsdag rond de islam gekregen en zijn uitgebreid gebrieft over de verschillende strekkingen binnen de islam. We hebben geleerd hoe radicalisering te herkennen en hoe we met de betrokken gedetineerden geweldloos kunnen communiceren", vertelt een andere bewaker.

Volgens directeur Paul Dauwe zitten er vandaag in zijn gevangenis al enkele potentiële risicogevallen. "Nu zitten die nog niet apart. We zijn ons volop aan het reorganiseren zodat dat vanaf volgend jaar wel mogelijk wordt."

Geloof belijden

In de speciale vleugel krijgen de gedetineerden ook hun wandelingen, sport- en werkmogelijkheden, consultaties met hulpverleners, enzovoort. "Maar dit zal altijd apart gebeuren, niet in groep dus. Als dat nodig zou zijn, kunnen we ook de onderlinge contacten op de vleugel zelf beperken. Contacten met gedetineerden op andere afdelingen worden sowieso vermeden", klinkt het. Kortom: de detentietrajecten zullen op maat zijn van elke gedetineerde afzonderlijk en rekening houden met de specifieke risico's en noden. "Dat impliceert dat er geen standaardregime zal komen." Omdat geloof belijden een universeel recht is, zullen de gedetineerden in deze vleugel daar ook de kans toe krijgen. "Het kan zijn dat we een plek inrichten waar ze dat kunnen doen", aldus Dauwe.

Minister Geens benadrukt dat de-radicalisering en de terugkeer naar een normale afdeling de doelstelling blijft. Met het oog op de screening en opvang van geradicaliseerde gedetineerden buiten de gespecialiseerde afdelingen worden momenteel meerdere satelliet-teams opgeleid en geïnstalleerd.

Op kruissnelheid

Ook de andere maatregelen uit het actieplan 'Aanpak radicalisering in gevangenissen' van de federale regering zijn in volle uitrol. Zo is de informatie-uitwisseling tussen de Staatsveiligheid en het gevangeniswezen geoptimaliseerd, en is bij deze laatste een deradicaliseringscel opgericht. Het aantal islamconsulenten wordt eerdaags uitgebreid van 18 naar 27 en cipiers krijgen vanaf volgend jaar allemaal een e-opleidingsmodule radicalisering.

Yves LAMBRIX