Brussel, donderdagmiddag. Stipt op het afgesproken tijdstip verschijnt Wouter Beke energiek in de vergaderzaal van het CD&V-hoofdkwartier in de Wetstraat. Hij gaat zitten op een stoel met een kussen dat de structurele pijn aan zijn rug moet lenigen. De 41-jarige burgemeester van Leopoldsburg heeft nieuws voor ons en komt meteen ter zake.

"Zaterdag kondig ik tijdens de nieuwjaarsreceptie van mijn partij in Antwerpen aan dat ik ga voorstellen om de voorzittersverkiezingen te vervroegen van eind dit jaar naar begin maart. Dan kunnen we ons daarna concentreren op de inhoud van ons programma en wordt de voorzitter met zijn mandaat meteen verantwoordelijk voor de lokale verkiezingen van 2018 en de federale en Vlaamse verkiezingen van 2019. Zelf ben ik opnieuw kandidaat, uiteraard."

Uiteraard? Hebt u dan geen moment getwijfeld?

Wouter Beke: Nee. Ik heb al meer dan eens de kans gehad om als minister in een regering te stappen, maar wij hebben telkens gekozen voor onze best mogelijke ploeg. We hebben schitterende mensen in de regeringen en als voorzitter heb ik ook al wel wat voor de partij kunnen doen. Ik heb trouwens nog genoeg nieuwe plannen en ideeën.

Zoals daar zijn?

Ik wil voortbouwen op ons concept van de betrokken samenleving en onze slogan "Waar een wij is, is een weg". CD&V wil geen maatschappij die een optelsom is van individuen, maar een samenleving die ook sterk is voor de zwakkeren.

Is dat idee sterk genoeg om in 2018 en 2019 het verschil te maken met andere partijen?

Dat denk ik wel. Het is een duidelijke visie, die zowel de mens als de maatschappij wil versterken. Een keuze voor het sociaaleconomische, niet voor het communautaire. Dat blijkt ook uit de regeerakkoorden. We verlagen de loonkosten en verbeteren zo onze competitiviteit, maar we hervormen onder meer ook het onderwijs en de kinderbijslag. Het is een keuze voor het moedige midden.

Maar de grootste partij in die regeringen is de N-VA. Hoe maakt u het verschil met die partij?

Door niet alleen goed te willen zijn voor de sterken in de samenleving, maar ook sterk voor de zwakkeren. Dat is een heel andere filosofie. En het zijn voor ons geen holle begrippen. Zo hebben we al een miljard euro voor de sociaal zwakkeren in de welvaartsenveloppe kunnen steken.

Het is alsof de campagne voor 2018 deze week is begonnen. Er doen al geruchten de ronde over N-VA-toppers die zouden verhuizen naar grotere steden. En uw minister van Justitie Koen Geens zou naar Leuven verkassen.

Het is nog veel te vroeg om verkiezingslijsten samen te stellen en onze partij heeft weinig ervaring met soortgelijke verhuizingen. Je hebt voor lokale verkiezingen politici nodig met affiniteit voor de gemeente waar ze opkomen. Als burgemeester van Leopoldsburg heb ik in elk geval geen verhuisplannen(lacht). Maar over Antwerpen kan ik wel al zeggen dat we daar op eigen kracht naar de verkiezingen willen gaan.

Was de Antwerpse Stadslijst samen met de sp.a in 2012 dan een vergissing?

Daar zou een hele geschiedenis over kunnen worden geschreven, maar die is nu niet relevant. We zijn van plan om in Antwerpen samen met de huidige mandatarissen(de schepenen Marc Van Peen en Philip Heylen, red.) een ploeg van de nieuwe generatie op de been te brengen, met een sterk stadsproject.

Heeft uw partij in het verleden niet te weinig aandacht gehad voor de steden?

Voor sommige steden misschien wel, maar u mag dat toch niet veralgemenen. In zestien van de twintig Vlaamse steden zitten wij in het bestuur en in vijf daarvan hebben we de burgemeester. Dit jaar gaan we werk maken van een specifiek traject voor de steden.

Nu we het toch over Antwerpen hebben: een belangrijk actueel dossier is dat van de kerncentrale in Doel. Maakt u zich geen zorgen over de vele incidenten?

Ik begrijp de ongerustheid bij de bevolking. Er ligt een stad met meer dan een half miljoen inwoners in de buurt, daar mag je geen risico's mee nemen. Kerncentrales openhouden kan alleen maar als ze veilig zijn en zeer scherp worden gecontroleerd. Daar hebben we het FANC voor(Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, red.). Als het alleen aan mijn partij had gelegen, dan waren Doel 1 en 2 niet heropend. Maar binnen de federale regering is een andere beslissing genomen. We gaan uit van een nucleaire uitstap tegen 2025 en ondertussen ontwikkelen we alternatieven.

In elk geval moet de communicatie rond de kerncentrales professioneler worden aangepakt. Als je eerst beslist om te heropenen, dan toch weer niet, vervolgens alsnog op te starten en dan weer stil te leggen, dan begrijpen de mensen echt niet meer hoe het nu precies zit.

Een ander Antwerps heet hangijzer is dat van de havenarbeid en de wet-Major. Krijgt uw minister van Werk Kris Peeters dat dit jaar opgelost?

Dat is al een onmogelijke opdracht genoemd, game over. Maar amper twee dagen later bereikte Kris een akkoord met de Europese Commissie over een stappenplan. En daar wordt nu ijverig aan gewerkt.

En dan is er ook nog de Oosterweelverbinding. Klopt onze indruk dat uw partij daar niet meer zo fanatiek achter staat als vroeger?

(verbaasd) Bij mijn weten is er niets veranderd aan onze houding in dat dossier. Maar vroeger zat Kris Peeters als Vlaams minister-president in dedriver's seat, nu is dat Geert Bourgeois. Als men had gewild dat wij de leiding zouden blijven nemen, dan had men iemand van ons minister-president moeten maken. Nu respecteren wij de afspraken die zijn gemaakt binnen de regering.

Het lijkt niet altijd koek en ei tussen CD&V en de N-VA in de regeringen. Terwijl Kris Peeters de spoorbonden naar het sociaal overleg probeert te lokken, pleitte Bart De Wever deze week voor een regionalisering van de NMBS.

(afgemeten) Voor zover ik weet, staat die regionalisering niet in het regeerakkoord. Dat soort voorstellen brengt niets bij in het debat, nog los van de vraag of dat technisch wel mogelijk zou zijn.

Wil De Wever met zo'n uitspraak dan alleen maar electoraal scoren?

Als dat zo is, dan heb ik slecht nieuws voor hem: er zijn voorlopig geen verkiezingen. Je kunt heel veel dossiers communautair op de spits drijven als je dat wil. Maar dat is niet wat de mensen vragen. Die willen een oplossing voor de stakingen en een moderne dienstverlening. De voorbije dagen ben ik heel vaak aangesproken over de spoorstakingen, maar er was niemand bij die vroeg wanneer de NMBS wordt gesplitst. Ach, ik begrijp het wel: als je de splitsing van België in artikel 1 van je partijstatuten hebt staan, dan is de splitsing van de NMBS natuurlijk een fijne amuse-gueule.

Als we het zo horen, dan komt er in 2016 geen einde aan de kibbelkabinetten.

Ik hoop vooral dat onze regeringen even hard werken als in 2015. Er is vorig jaar veel op de sporen gezet dat nu ook moet worden uitgevoerd. We zijn met elkaar verbonden door een regeerakkoord, niet door partijprogramma's. En spanningen zijn er in elk kabinet, ook in het vorige met de PS en de sp.a.

Maar toen bekleedde uw partij een andere positie. Nu vormt u de linkerflank. Bevalt die rol u?

Wij proberen vooral de zaken in evenwicht te houden. Onder de vorige regering hebben we de loonkosten met 750 miljoen euro verlaagd en een verkapte indexsprong gerealiseerd. Nu zorgen we voor compensaties om te vermijden dat mensen die het moeilijk hebben de dupe worden.

Denkt u dat de modale gezinnen blij zijn met een verhoging van hun jaarlijkse energiefactuur met 350 euro?

Ik besef heel goed hoe belangrijk dat is voor de gezinnen, maar de groenestroomcertificaten hebben ons opgezadeld met een schuldenberg die moet worden weggewerkt. Bovendien zijn er zowel federaal als Vlaams sociale correcties. En vergeet niet dat de gezinnen door de taxshift netto meer overhouden van hun loon. Dat bedoel ik met het evenwicht. Je houdt netto meer over, maar voor diensten betaal je wel een prijs. Dat is onze logica. Anders dan die van socialisten zoals Bruno Tobback, die liever de belastingen hadden verhoogd.

Over naar Europa. De Franse presidentskandidaat Nicolas Sarkozy was deze week in Antwerpen en zei daar: "De Schengenzone is dood." Wat vindt u daarvan?

Ik vraag mij vooral af wat hij ermee bedoelt. Wil hij terug naar de grenscontroles met slagbomen? Dat zou niet goed zijn voor de Belgische en Vlaamse zaak. Wij hebben de meest open economie van Europa, dus hebben we ook het meeste baat bij open grenzen. Het vrij verkeer van mensen en goederen moet wel gepaard gaan met een goede controle aan de buitengrenzen. Maar daarvoor is méér Europa nodig en niet minder zoals Sarkozy, David Cameron en de N-VA willen. Vandaar het voorstel van commissievoorzitter Jean-Claude Juncker om Europese grensbewaking in te voeren. Maar de uitvoering mag niet te lang duren.

Dat geldt ook voor onze nationale spreidingsplan voor de vluchtelingen, toch?

Inderdaad, er moeten nu snel Koninklijke Besluiten komen. Ik heb het gevoel dat daarmee wordt getalmd. Vlaanderen talmt niet, dat heb ik als burgemeester van een gemeente met een asielcentrum gemerkt. De 130 kinderen die daar zijn ondergebracht, kunnen allemaal naar school. Chapeau voor minister van Onderwijs Hilde Crevits(ook CD&V, red.) die dat zo snel heeft geregeld.

Vorig jaar zijn er in ons land ruim 30.000 vluchtelingen erkend. Kunnen we dit jaar nog eens zo'n invasie aan?

Onze absorptiegrenzen zijn niet onuitputtelijk. Daarom is de Europese solidariteit ook zo belangrijk. En daarom hebben we dus méér Europa nodig. Ik begrijp dan ook niet waarom de N-VA in het Europees Parlement tegen een spreidingsplan heeft gestemd. Jan Jambon en Theo Francken(beiden N-VA, red.) maken deel uit van de Europese Raad van ministers van Binnenlandse Zaken, zij moeten daar maar op tafel kloppen zodat ook andere landen hun verantwoordelijkheid nemen.

Tot slot het debat van de week: de gebeurtenissen tijdens de nieuwjaarsnacht in Keulen.

Met zulk schandelijk gedrag moeten we onverbiddelijk zijn. En we mogen de zaken zeker niet verbloemen, zonder dat we daarbij elke Noord-Afrikaan als een verkrachter gaan zien. De verplichte cursus 'omgaan met vrouwen' van Theo Francken is een goed idee. De voorbije weken hebben politica's van onze partij daarrond ook al acties gevoerd in asielcentra. Je moet zo kort mogelijk op de bal spelen. Dat proberen wij in Leopoldsburg ook te doen.

lex moolenaar