Voor Bart De Wever gaat de strijd tegen het terrorisme nog niet ver genoeg. Hoewel de regering de voorbije maanden al meer dan 20 nieuwe maatregelen heeft ingevoerd, pleit de Antwerpse burgemeester onomwonden voor een Patriot Act. Deze beruchte wet, die de Amerikaanse regering na de aanslagen van 11 september 2001 invoerde, geeft verregaande bevoegdheden aan politie en inlichtingendiensten. De Wever is immers van mening dat de lokale besturen nog te weinig armslag hebben. "Ik kan momenteel alleen optreden nadat er strafrechtelijke feiten zijn gepleegd, en niet preventief", zegt De Wever. "Ik kan geen huizen sluiten waarvan we weten dat er verdachte zaken gebeuren. Ik mag niet laten schaduwen. Ik mag geen gsm's laten uitlezen. Ik mag niemand preventief laten aanhouden. Met een gewapend bestuur zou ik die huizen wel kunnen sluiten, zoals het mij ook zou helpen in de strijd tegen mensenhandel en verdoken prostitutie."

Na de zomer wil De Wever zijn voorstel op de regeringstafel laten leggen. "Dat is een prioriteit", benadrukt hij. De N-VA-voorzitter wil ook dat IS-sympathie verboden wordt, dat de financiering van de moskeeën wordt herbekeken en dat Syriëstrijders opgesloten kunnen blijven.

Niet kiezen

Maar bij de regeringspartners Open Vld en CD&V wekt het voorstel van De Wever weinig enthousiasme los. Integendeel. Open Vld is er als de dood voor dat de Patriot Act de democratische vrijheden aan banden legt. "Veiligheid ís een prioriteit", geeft Rutten toe. "Een democratie moet op haar strepen staan, maar met respect voor de vrijheid en zonder zichzelf te verloochenen. Wie stelt dat we moeten kiezen tussen veiligheid óf vrijheid, creëert een vals dilemma. Een democratie kiest niet voor het ene of het andere. Wij kunnen én willen beide." De Open Vld-voorzitster wijst er fijntjes op dat de VS na de invoering van de 'Patriot Act' later een 'Freedom Act' (zie onder) moesten invoeren om de democratische vrijheden, zoals de privacy, te beschermen. Bij CD&V wil men evenmin weten van een Patriot Act. In een nieuwsbrief wijst justitieminister Koen Geens erop dat de regering de voorbije maanden al veel maatregelen heeft genomen om het terrorisme te bestrijden. Geens wijst onder meer op het strafbaar stellen van aansporing tot haat, het opheffen van de anonimiteit van prepaidkaarten, de toelating tot nachtelijke huiszoekingen en heimelijke camera-observaties door de politie. Maar Geens benadrukt dat al deze maatregelen zijn genomen met respect voor privacy en vrijheid van meningsuiting. Een Patriot Act vindt Geens een brug te ver. "Soms moet men toegeven dat men het juiste antwoord (nog) niet kent: een zeer begrijpelijke angst dan beantwoorden met maatregelen die enkel een vals gevoel van veiligheid geven, is evenwel misplaatst", aldus Geens. "Is de angst van de bevolking begrijpelijk en concreet, dan blijft ze voor de bewindslieden een slechte raadgever."

Wel debatteren

Toch blijft Open Vld bereid om over nieuwe antiterrorismemaatregelen te spreken. "Maar ze moeten proportioneel zijn, dus in verhouding staan tot de dreiging. Ze moeten tijdelijk zijn, en we moeten elke vorm van democratische controle behouden", zegt Gwendolyn Rutten, die het debat daarover in het parlement wil voeren.