Mondelinge vraag van Koen Geens aan minister Vandenbroucke over ‘medische zorg voor gedetineerden’ in de Commissie Volksgezondheid

Klik hier voor het verslag van de Kamer Parlementaire tussenkomsten

Le président: Mme Zanchetta et M. Geens sont absents.

Koen Geens (CD&V): Mijnheer de minister, een aantal weken terug luidde onder meer de Commissie van Toezicht van de gevangenis van Lantin aan de alarmbel over de gezondheidszorg in de gevangeniswereld. Ondanks overleg met uw kabinet, besliste men zelfs om de medische activiteiten op te schorten. Dat raakt mij ten zeerste, en ik hoef u niet op het hart te drukken dat de verbetering van de kwaliteit van de medische zorgen in de gevangenis bijzonder belangrijk is. In uw derde aanpassing van de Algemene uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2021 voorziet u zelf bijkomend 6,7 miljoen euro voor het inhalen van de achterstand in het betalen van de artsen.

De discussies over de medische zorg van gedetineerden zijn niet nieuw en ze zijn uiteraard ook niet beperkt tot de achterstand in betaling van de artsen die medische zorg verlenen aan onze gedetineerden. In het Regeerakkoord werd opgenomen dat we de nodige middelen zouden voorzien om de gezondheidszorg in gevangenissen te hervormen zodat de gedetineerden gelijkwaardige zorg kunnen krijgen en dit rekening houdende met de vaak hogere zorgnood. In die context hebben we in de vorige legislatuur gerealiseerd dat medische kosten voor geïnterneerde personen op dezelfde manier gefinancierd worden als voor ieder ander persoon op wie het algemeen regime van de ziekteverzekering van toepassing is, met name de RIZIV, en dat de FOD Justitie voor deze groep het remgeld betaalt.

Ook het dossier rond de onderwerping van gevangenen aan de ziekteverzekering heb ik vanaf 2015 bij uw voorganger aangekaart. Ondanks dat het mij duidelijk lijkt dat Justitie de verzekeringspremie zal betalen, en dat men naar een forfaitarisering van het ereloonsysteem zal moeten gaan van de artsen die in de gevangenissen de gevangenen behandelen, blijkt het moeilijk verdere vooruitgang te boeken op dit thema.

Meneer de minister, alle mensen hebben recht op juiste en gepaste zorg, ook gedetineerden. Het is daarom heel belangrijk en evident dat ook zij recht hebben op een ziekteverzekering, en dat Volksgezondheid hiervoor de nodige stappen neemt.

Daarom wens ik u de volgende vragen te stellen om vooruitgang in dit dossier te verzekeren:

Welke stappen hebt u zelf reeds ondernomen om dit probleem te behartigen?

Wat zullen uw verdere stappen zijn in dit verband, en met welke timing?

Minister Frank Vandenbroucke: De voorbije jaren werden er studies uitgevoerd naar de overdracht van de bevoegdheid voor gezond- heidszorg in de gevangenissen van de minister van Justitie naar diens collega van Volksge- zondheid. Het KCE heeft de organisatie van de gezondheidszorg in de gevangenissen in kaart gebracht en hervormingsvoor- stellen geformuleerd. De studie Gezondheidszorg in de Belgische gevangenissen (2017) bevat aanbevelingen om een strategisch plan op te stellen. Daartoe werden er verschillende werkgroepen samengesteld.

De werkgroep Zorg en Detentie heeft voorstellen geformuleerd over de basiszorg, gespeci- aliseerde somatische zorg, gespe- cialiseerde geestelijkegezond- heidszorg, tandzorg en farmaceu- tische zorg. De T echnisch-finan- ciële werkgroep heeft onderzocht hoe de ziekteverzekering van de gedetineerden in de verplichte ziekteverzekering opgenomen kan worden. De groep heeft ook de toekomstige financiering van de penitentiaire gezondheidszorg onder de loep genomen. De werkgroep Centraal Beheer, Beleid en Kwaliteitscontrole heeft de samenwerking tussen de verschillende actoren (met name Justitie, Volksgezondheid en het RIZIV) ontleed. Om gelijkwaardige gezondheidzorg te kunnen bieden, in veilige en gunstige omstan- digheden, is er nood aan een gecentraliseerd beheer en beleid. De werkgroep Basisvoorwaarden heeft de voorwaarden gefor- muleerd die daartoe vervuld moeten worden (onder meer consultatie- en therapieruimtes en een vlotte communicatie tussen interne en externe partners).

Een elektronisch patiëntendossier dat compatibel is met eHealth is een essentiële tool om dat te bewerkstelligen. De minister van Justitie heeft daartoe al initiatieven genomen. De werkzaamheden van de werkgroepen zijn uitge- mond in een visietekst over de hervorming van de gezondheids- zorg in de gevangenissen, die eind 2019 door de bevoegde ministers, de Gemeenschappen, de Ge- westen en de administraties goedgekeurd werd.

Zoals u weet, heeft de huidige regering de intentie om de penitentiaire gezondheidszorg te hervormen. De visietekst die onder de vorige legislatuur uitgewerkt werd en de aanbevelingen die erin geformuleerd zijn, zullen de basis vormen voor deze hervorming, waarbij gestreefd wordt naar een gelijkwaardige zorg voor personen in detentie, gelijkwaardig aan personen in de vrije samenleving.

Mijn beleidscel organiseerde in dat kader overleg met de beleidscel van de minister van Justitie en een aantal vertegenwoordigers van betrokken administraties om de federale prioriteiten voor deze legislatuur te bepalen. Voor de federale overheid vormt de adminis- tratieve verzekerbaarheid, dus de integratie in de ziekteverzekering van de personen in detentie, alvast de grootste prioriteit.

Op 7 juli jongstleden werden ook de beleidscellen en de administraties van de betrokken ministers van de deelstaatregeringen daarover geïnformeerd. Beoogd wordt immers om in overleg met de deelstaten een gefaseerd geïntegreerd actieplan voor de hervorming van de penitentiaire gezondheidszorg op te stellen. De bedoeling is om dat actieplan in het najaar van 2021 te finaliseren en voor te leggen aan de interministeriële conferentie Volksgezondheid, uitgebreid met de minister van Justitie.

Vermits de administratieve verzekerbaarheid van gedetineerden evenwel een federale bevoegdheid betreft, heb ik alvast samen met de beleidscel van mijn collega van Justitie aan mijn administratie de opdracht gegeven om de technisch-financiële werkgroep opnieuw samen te stellen en de voorbereiding voor de integratie van de gedetineerden in de verplichte ziekteverzekering aan te vatten. Die werkgroep zal in het najaar een aantal concrete actiepunten, alsook de bijhorende timing, uitwerken. Dat zal een eerste onderdeel vormen van het globaal, geïntegreerd actieplan voor de hervorming van de penitentiaire gezondheidszorg, dat voorgelegd dient te worden aan de interministeriële conferentie.

De maatregelen die in overleg met de minister van Justitie op stapel staan, zullen de medische zorg- verstrekking in het gevangenis- wezen zeker aantrekkelijker maken, maar zolang er geen gedeeltelijke bevoegdheidsover- dracht plaatsgevonden heeft en er geen pilootproject gelanceerd wordt, blijft de organisatie van de gezondheidszorg in de ge- vangenissen de exclusieve be- voegdheid van de minister van Justitie.

Het incident is gesloten.